سوگواری امام حسین و مساوات در اسلام و مرثیه ای از ناصرالدین شاه
در هنگام مرتب کردن کتاب های کتابخانه قدیمی مان
برخوردم به کتاب کوچکی به نام " وقایع عاشورا یا نهضت حسین علیه السلام
" . این از آن کتاب هایی بود که شاید برای 70 سال بدون آنکه کسی اصلا توجهی
به آن کند یا حتی یک سطر از آن را بخواند بارها از قفسه کتاب ها به کارتون و با
لعکس و از این خانه به آن خانه کشیده شده است . به هر روی این بار تصمیم گرفتم
آنرا بخوانم .
کتابی است از انتشارات کتابخانه و چاپخانه اقبال
به تاریخ آذر ماه 1325 شمسی برابر محرم الحرام 1366 قمری و دربرگیرنده چندین سخنرانی که آقای سید محمد علی صدرائی
اشکوری مبلغ شهیر اسلام ( بنا به نوشته صفحه عنوان کتاب ) در فاصله 8 محرم ( برابر
3 دیماه
1323 ) تا 11 محرم الحرام در برابر رادیو تهران ایراد کرده اند .
در این چند سخنرانی به چند نکته که برای من جالب
بود برخوردم : در سخنرانی شب عاشورا که ساعت 45 – 19 پخش شده است میگوید "
معاویه در اواخر خلافت خود بوسیله مکاتبات بسیار به زور و زر برای فرزند خود یزید
از بزرگان عربستان که تربیت شده خود او بودند بیعت گرفت " . در نیمه رجب سال
60 هجری معاویه مرد و یزید جانشینش شد . در 27 رجب همانسال توسط حاکم مدینه ولید
ابن عتبه به امام حسین تکلیف بیعت شد . و از این جا داستان هجرت 6 ماهه امام حسین به همراهی خانواده و خاندان از مدینه به مکه و سپس حرکت
به سمت کوفه تا شهادت خود ایشان و یاران و اسارت خانواده در
10 محرم سال 61 هجری شروع میگردد .
در قسمت دیگری از این سخنرانی می خوانم : "
تنها کتاب اجتماعی – روانشناسی – مدنی – قانونی – بهداشتی – تنها کتابی که دستورات
هزار سال پیش آن اکنون و بلکه هزار سال بعد از این هم می تواند با وضع زمان و مکان
تطابق نماید و تنها کتابیکه دستورات متین و درخشنده آن می تواند نظام اجتماعی دنیا
را اداره کند . تنها مجموعه قوانینی که بزرگترین مقننین عالم نمی توانند حتی در یک
ماده و تبصره آن به حق ایرادی وارد کنند . تنها کتاب مقدسی که عموم فلاسفه دنیا به
بزرگی و متانت دستورات و رزانت احکامش ایقان و اعتراف دارند ... همانا قران است
"
اسامی عموم
فلاسفه عالم : " گرچه در سخنرانی های سابق گواهی کنت هنری دو کاستری فرانسوی و سن لی
آمریکائی و کارلایل انگلیسی و گوته آلمانی و غیره از فلاسفه شرق و غرب را راجع به
جامعیت قران بیان کردیم و امشب عقیده تولوستوی دانشمند شهیر اخلاقی روسی را راجع
به محسنات و جا معیت دین اسلام عرض میکنم "
در ساعت 45-19 چهارشنبه 6 دی 1323 که برابر است
با شب دوازدهم عاشورا ( کذا فی الاصل )
آقای اشکوری در سخنرانیشان میفرمایند : "
امشب در پیرامون ( مساوات ) در اسلام صحبت میکنیم . اسلام برقرار کننده مساوات و
دوستی و محبت وسیعی است که در آن مرد و زن از هر گروه و نژاد دارای هر قسم کار و
رتبه حقوقشان متساوی است و از حیث حقوق جانی و مالی ، عرضی و ناموسی و دینی کسی را
حق تخلف به حقوق دیگری نیست وتمام مردم در نظر قانون اسلام یکی هستند و این مساوات
و آزادی را ممالک متمدنه اروپا تا انقلاب فرانسه دارا نشده بودند ."
البته آقای اشکوری که سخن از مساوات همه مردم در
مقابل قانون اسلام میگوید شاید به قوانین فقه در مورد دیه و گواهی زن یا مرد و یا
اهل ذمه در برابر دادگاه شرع مراجعه نکرده است . چون مطابق این قوانین بعضی از
مردم مساویترند .
اما پاسخ آقای اشکوری به این اعتراض که چرا زنان
باید مطیع اوامر شوهران خود باشند : " امروز با علوم طبیعی و طبیعتی و تشریح
ثابت شده که تمام قوای ظاهر و باطن رجحانی ؟ و عقلانی زنان از مردان کمتر است و
باید مطیع شوهران باشند و اگر آزاد و خود سر باشند و یا فرمان ده به شوهران باشند
مفاسد آن به قدری است که شرحش توضیح واضح است . پس معلوم شد که مساوات اسلام کامل
و حقوق طایفه نسوان کاملاٌ مراعات و منظور شده به نیکو ترین صورتی "
در سخنرانی شب عاشورا مصادف با 4 دی 1323 ،
اشعاری نیز که به گفته ایشان سروده " مرحوم ناصرالدین شاه علیه الرحمه "
است خوانده اند . که برای مزید فایده ذکر میکنم :
عشق بازی کار هر شیاد نیست این شکار دام هر صیاد
نیست
عاشقی را قابلیت لازم است طالب حق را حقیقت لازم
است
عشق از معشوقه اول سر زند تا به عاشق جلوه ی دیگر کند
تا به حدی که برد هستی از او سر زند صد شورش مستی از او
شاهد این مدعی خواهی اگر بر حسین و حالت او کن
نظر
روز عاشورا در آن میدان عشق کرد رو را جانب سلطان
عشق
بار الها این سرم این پیکرم این علمدار رشید این
اکبرم
این سکینه این رقیه این رباب این عروس دست و پا از خون
خضاب
این من و این ذکر یارب یا ربم این من و این ناله های زینبم
این من و این ساربان این شمر دون این تن عریان میا ن خاک و خون
پس خطاب آمد زحق کا ی شاه عشق ای حسین ای یکه تاز راه عشق
گر تو بر من عاشقی ای محترم پرده بر چین من به
تو عاشقترم
غم مخور که من خریدار توام مشتری بر جنس بازار توام
هرچه بودت داده ای در را ه ما مرحبا صد مرحبا خود هم بیا
خود بیا که میکشم من ناز تو عرش و فرشم جمله پا انداز تو
لیک خود تنها میا در بزم یار خود بیا و اصغرت را هم بیار
خوش بود در بزم یاران بلبلی خاصه در منقار او برگ گلی
خود تو بلبل گل علی اصغرت زودتر بشتاب سوی داورت
شعر سروده " ناصرالدین شاه
قاجار "
